St(r)aat van jeugd, werk en zorg

april 2014

De Doetank ‘St(r)aat van jeugd, werk en zorg’ krijgt ruimte en mandaat vanuit het JAN. De uitdaging voor deze Doetank wordt om op hoger bestuurlijk niveau mandaat te organiseren. Hiervoor moet het nut van het inzetten van passie en talent van jonge ambtenaren eerst worden bewezen. Om deze reden is het goed documenteren en inzichtelijk maken van resultaten van groot belang. Uiteindelijk werkt de Doetank toe naar een concreet instrument. Dit instrument is behulpzaam in het overtuigen van het bestuur in het nut van het inzetten van passies en talenten voor de gemeentelijke organisatie.

Vanuit het JAN zijn er tenminste 10 ambtenaren die het idee voor de Doetank steunen. Zij willen hun tijd vrijmaken om hier aan te werken. Het JAN wil iets doen: ze zoeken naar verschillende concpeten die ze in de praktijk kunnen testen. Ze zien de Doetank als licht instrument om hun vraagstuk mee aan te pakken.

Leden van het JAN constateren een patroon met betrekking tot de inzet van jonge ambtenaren. Niet elke jonge ambtenaar zit in zijn/haar werk op de juiste plek. Ze hebben talenten en passies die onbenut blijven in hun huidige positie. Tweederde deel van de jonge ambtenaren overweegt om een andere functie te nemen of de gemeentelijke organisatie te verlaten. Gemeente Amsterdam zou haar jonge ambtenaren beter kunnen inzetten. Hoe dit kan worden ingericht is de vraag voor deze Doetank.

door: Thomas van Andel

mei 2014

Videomateriaal

Huiswerk voor de Doetank-bijeenkomst van 23 mei: voorbeelden van in actie komen.

Serious Ambtenaar

Video van de organisatie van Serious Ambtenaar 2012 over hun campagneperiode en de manier waarop ze de spanning hoog wisten te houden.

Train je Collega

Video van de organisatie van Train je Collega over de totstandkoming.

Leesmateriaal

Doetank Creating Future

“Laat jonge ambtenaren deelnemen in het hart van vernieuwing”

De Doetank Creating Future heeft een half jaar lang gekeken naar de relatie tussen jonge ambtenaren en de behoefte bij de overheid om fundamenteel te vernieuwen. Na verschillende pogingen om tot een concreet vraagstuk te komen hebben de Doetank-leden in goed overleg besloten om de samenwerking in de Doetank te beëindigen. De Doetank heeft ertoe geleid dat een aantal deelnemers wel verder gegaan zijn met samenwerken binnen andere initiatieven. Enkele van hen zijn nog steeds actief en met succes bezig met het thema, zowel in de organisaties waar ze werken als in overkoepelende initiatieven.

Hoge ambities, veelomvattend vraagstuk

De Doetank Creating Future startte met hoge ambities: mogelijk maken dat jonge ambtenaren zich in toenemende mate zouden laten horen in vernieuwingsvraagstukken. Een evenzo ambitieuze als lastig in te kaderen uitdaging, die vanaf het begin vooral vragen opriep. Die vragen gingen over het definiëren van kernbegrippen, afkaderen van doelstellingen, bepalen van de doelgroep, en vooral het zoeken naar een praktijk waarin ze aan de slag konden. Het team bestond uit een veelbelovende groep jonge ambtenaren met verschillende werkzaam binnen verschillende organisaties en met uiteenlopende achtergronden. De Doetank-leden hadden het vertrouwen en rugdekking van hun leidinggevenden om tijd en energie te steken in de Doetank, meestal voortkomend uit een behoefte binnen de organisatie om hun jonge ambtenaren bewust te maken van belangrijke verandervragen binnen hun organisaties. Verder spraken de Doetank-leden dikwijls uit dat ze niet alleen directe interesse en belangen hadden in het aanpakken van het vraagstuk, maar ook de intrinsieke behoefte om in dit team aan de slag te gaan. Enkele van hen kenden elkaar professioneel vanuit de organisatie van Serious Ambtenaar. De basis voor een succesvolle Doetank was gelegd, zo dachten we. Toch bleek het niet makkelijk om de Doetank aan het doen te krijgen.

Doetank of een denktank?

Vanaf het begin was het lastig om het juiste startpunt te kiezen. Het onderwerp was groot, veelomvattend, soms abstract. En dat had zijn weerslag op de doelstellingen die we probeerden te formuleren.

Eerst waren er de vragen over wat we eigenlijk verstonden onder vernieuwing. Waarom moet de overheid vernieuwen en hoe maak je een abstract begrip als innovatie concreet? Wat voor soort vernieuwing hebben we het eigenlijk over? En hoe relateert dat tot ons eigen werk en initiatieven die we vanuit totaal verschillende organisaties en professionele rollen al opgezet hebben?  Waar zit de gemene deler?

Ook hadden we het veel over de vraag waarom juist jonge ambtenaren meer betrokken zouden moeten zijn bij het vormgeven van de overheid van de toekomst. Het debat over de beperkte mogelijkheden voor ambtenaren om na het traineeship door te stromen, de flexibele inzet van personeel en andere onzekerheden waar jonge ambtenaren in hun werk mee te maken hadden kwamen ter sprake, maar waren wat ons betreft ook exemplarisch voor de groef waar we met veel jonge ambtenaren inzitten. Wat we zochten was een diepgaander argument om te kunnen uitleggen wat de relatie was tussen jonge ambtenaren en vernieuwing. Hebben jonge ambtenaren een specifieke rol te vervullen in innovatie bij de overheid? En hoe ziet die rol er dan uit in de praktijk? Dat waren vragen waar we elkaar vonden.

Tot slot was er het voortdurende gesprek over wat de Doetank precies zou moeten gaan doen. Hoe kon een Doetank precies mogelijk maken dat jonge ambtenaren meer invloed zouden hebben in het vormgeven van vernieuwing bij de overheid? Was er een nieuw netwerk nodig? Moest het een platform worden? Wat is eigenlijk het probleem? Het bleek een lastige opgave om in de setting die we hadden gecreëerd een lijn uit te stippelen en verbinding te leggen tussen onze ideeën en de praktijk waarin we met die ideeën aan de slag wilden.

Tijdig ophouden voorkomt een nare bijsmaak

We zijn opgehouden toen we na een serie zeer energieke bijeenkomsten tot de conclusie kwamen dat de Doetank teveel de vorm begon aan te nemen van een doorlopende rondetafeldiscussie. We wilden juist verder dan een serie gesprekken die inhoudelijk voldoening gaven, maar nergens heen leidden. Dat kwam niet van de grond. De uitspraak van een observerende buitenstaander die zei: “jullie zijn gewoon een denktank, geen Doetank,” gaf de doorslag. Als we geen probleem konden definiëren waaraan we echt wat wilden doen, dan had het in stand houden van de Doetank weinig toegevoegde waarde.

Gelukkig kozen we het juiste moment. We wisten de nare bijsmaak van een ‘mislukt’ traject te vermijden. Dat blijkt ook uit het feit dat meerdere Doetank-leden hun samenwerking via verschillende andere initiatieven hebben voortgezet. Een Doetank-lid is zelfs een nieuwe Doetank gestart rond een vraagstuk dichter bij haar eigen werkpraktijk. Twee van de andere Doetank-leden hebben met de oorspronkelijke doelstelling van de Doetank besloten om zitting te nemen in het bestuur van FUTUR: het landelijke netwerk van jonge ambtenaren dat onder andere de Jonge Ambtenaar van het Jaar Verkiezing.

Lees hier het interview met Doetank-trekker Florus van der Linden (Gemeente Delft, vz FUTUR) en Doetank-coach Thomas van Andel, Kennisland | Kafkabrigade; beide dagelijks bestuur van stichting FUTUR.

Doetank-leden

Rosita Kornaat (voormalig ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
Florus van der Linden (FUTUR, gemeente Delft)
Miriam Wardenaar (gemeente Delft)
Katherine Diaz (Bureau Jeugdzorg Aggl. Amsterdam)
Dirk-Jan van Dijk (gemeente Delft)