cafe

Met ruim zeventig Slimmernetwerkers trokken we op 14 februari naar Utrecht voor het eerste Slimmernetwerk Café van 2012. Het programma kende een prettige mix van verbinden, leren en doen. Na de aftrap voerden we discussies over slimme en sociale innovatie in theorie (prof. dr. Henk Volberda) en praktijk (Eelke Blokker). Vervolgens gingen we aan de slag met slimmer werken vraagstukken in de markt- en werkplaats. Op de achtergrond gonsde de vraag: slimme en sociale innovatie, waarom eigenlijk? En hoe kunnen we dat met elkaar doen?

De schouders onder maatschappelijke vernieuwing

Iselien Nabben beet de spits af met de introductie van het thema: ‘werken aan slimme en sociale vernieuwing in het Openbaar Bestuur’. Waar hebben we het dan eigenlijk over?

Vernieuwing mag niet uitsluitend gaan over technologie, efficiënter werken en kostenbesparing. We moeten ons ook niet blindstaren op (belangrijke) thema’s als nieuw leiderschap, ruimte voor de professional en andere vormen van organisatieontwikkeling. Het moet vooral gaan over het nastreven van publieke waardecreatie.

Vervolgens richtte Iselien zich tot de deelnemers. Een echte vernieuwer -uitvoerder of manager- richt zich op een maatschappelijk probleem dat hij of zij in de praktijk tegenkomt en bedenkt daarvoor slimme oplossingen. Hij of zij voelt de noodzaak om actief de samenwerking te zoeken met andere vernieuwers binnen de eigen organisatie, de overheid en daarbuiten. En dat is precies wat wij met elkaar proberen te doen: een ‘slimmer netwerk’ vormen van vernieuwers die met veel energie en leergierigheid slimme verbindingen aangaan. Daarbij hoort dat we over de grenzen van de eigen organisatie kijken om een probleem op te lossen.

Niet alleen rennen, maar ook vooruitkomen

Na de opening van Iselien kregen we een minicollege van prof. Dr. Henk Volberda.

De Nederlandse regering heeft de ambitie geuit om bij de top 5 van Kenniseconomieën in de wereld te horen.Maar jarenlang investeren in technologie heeft lang niet opgeleverd wat we hoopten.Wat blijkt is dat het succes achter innovatie voor slechts een kwart te wijten is aan de (technologische) vinding zelf. Omdat we dit jarenlang te weinig onderkend hebben, zijn veel kansrijke ideeën niet van de grond gekomen. En dat is op zijn minst onnodig kapitaalverlies.

“We moeten voorkomen dat we met zijn allen rennen zonder vooruit te komen,” waarschuwde hij. Daarvoor moeten we investeren in mensen op een manier dat iedereen zich continu kan blijven ontwikkelen. Want de succesfactor achter innovatie is de groep mensen die werken aan vernieuwing. En dat lukt als zij dat met toewijding, de juiste kennis, vaardigheiden en in wisselende teams kunnen doen.“

Al snel stelde iemand uit de groep de vraag of er niet al heel veel voorbeelden waren waarin dit succesvol gebeurt. Daar kon Eelke Blokker (Instituut voor Publieke Waarden) mooi op inhaken met het voorbeeld van ‘‘De Herberg’’ in Zwolle.

Daklozen in een opvanghotel

Met de Herberg wist initiatiefnemer ‘Joop’ samen met Eelke (de huidige directeur) een geheel nieuwe vorm van daklozenopvang te realiseren.

Eerder ving hij daklozen op in de kleedkamers van de voetbalclub waar hij actief was. ’s-Nachts stonden deze leeg, dus konden de daklozen daar prima de nacht doorbrengen. Maar een meer structurele oplossing was nodig. Joop kon met de hulp van Eelke (strijder voor publieke waardecreatie) opvangcentrum voor daklozen bouwen.

Zij zochten daarbij  de samenwerking met woningbouwcorporaties, lokale overheden en andere betrokken partijen. De grond waar nu het nieuwe centrum staat was jarenlang verwaarloosd. Nu staat er een architectonisch gebouw dat meer functies vervult dan veel andere opvangcentra.

De kracht van de herberg is dat ze het begrip ‘daklozenopvang’ op een andere manier benaderden. ‘Iedereen moet een slaapplek hebben’ geldt het credo. Niemand wordt geweigerd en toch is het nooit overbevolkt. “We zetten er gewoon een paar bedden bij”. Verder zijn de daklozen zelf betrokken bij het onderhoud en de schoonmaak. Er is zelfs een hotelgedeelte aangebouwd. Daarmee kunnen ze een deel van de kosten terugverdienen. Tevens hebben ze tal van regels goed benut om subsidies aan te vragen. Het gehele project blijkt tientallen procenten minder te kosten dan opvangcentra van gelijke omvang.

Vraagstuk zoekt vernieuwers

Eelke liet het met het voorbeeld van Joop en de Herberg al zien. Slim innoveren begint met een persoonlijke wens om een maatschappelijk probleem aan te pakken. Bij voorkeur een probleem waar je zelf tegenaan loopt. En dan is het belangrijk om de juiste mensen bijeen te brengen. Mensen met een belang in het probleem dat je wilt oplossen, of met specifieke kennis en de energie om er echt wat van te maken.

Met deze boodschap in het achterhoofd gingen we aan de slag op een marktplaats voor zelf aangedragen vraagstukken. In wisselende werkgroepen discussieerden we over uiteenlopende thema’s:

• Kennisbehoud van senioren bij de overheid (Ruud Roepers, Ambtenaren Netwerk Nederland)
• Het Nieuwe Werken en resultaat op straat (Odette de Koning, Gemeente Rotterdam)
• GGZ toegankelijk houden voor kwetsbare groepen (Pauline Zwart, Federatie Vaktherapeutische Beroepen)
• Mobiliteit en flexibilisering bij de overheid (Miguel Lopez, ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties)
• Sociale media-inzet bij moeilijk bereikbare groepen (Corline van Es, Gemeente Den Haag)
• Democratisering door crowdfunding en crowdsourcing (Mieke van Heesewijk, Netwerk Democratie)
• Doetank schuldhulpverlening van multi-probleemgezinnen 2.0 (Bennie Beuvink, Wijkagent Enschede)
• Het Nieuwe Werken voor bestuurders (Minke van de Zande, BEL-Gemeente)
• Vormgeven van cocreatie (Lianne Vorstenbosch, ministerie van Co-creatie)

Naast Henk Volberda waren Arre Zuurmond, Ton de Korte, Hidde de Blouw en Lucas Lombaers van het Supportcomité van de partij. Zij keken mee, voerden discussies en gaven advies. Na afloop van de markt boden zij met concrete voorstellen hun hulp aan. Met name aan die groepen die verder aan de slag willen. En met die extra aanmoediging besloten de meeste van de initiatiefnemers om actief op zoek te gaan naar mensen en organisaties die mee willen werken aan het vormen van nieuwe Doetanks.

Terugblikken en vooruitkijken

Traditiegetrouw sloten we de bijeenkomst af met een goed bezochte borrel. Later die avond blikten enkelen van ons met de leden van het supportcomité terug op de dag. Een van de vragen die we elkaar stelden: wat hebben we geleerd en hoe gaan we het de volgende keer doen? En dat die vraag actueel is moge duidelijk zijn. Het café van 4 april staat alweer op het vizier. Voel je welkom om je ervaringen met ons te delen!

OPROEP!: Voor verscheidene van de bovenstaande vraagstukken gaan we de komende tijd kijken naar de mogelijkheden om Doetanks te starten. Daarvoor zoeken we de samenwerking met publieke organisaties die te maken hebben met de genoemde initiatieven. Dit kan op twee manieren:

• door een Doetank ruimte te bieden voor experimenten binnen de organisatie
• door medewerkers in staat te stellen deel te nemen aan een Doetank

We komen graag in contact met geinteresseerden.

info@slimmernetwerk.nl | 06-24361058