nieuws

Na de reeks algemene blogs over systeeminnovatie zal ik de komende tijd een aantal blogs met praktijkvoorbeelden schrijven die gebaseerd zijn op de aanpak van systeeminnovatie zoals door mij bepleit. De eerste gaat over de beweging “Doorbraak in dienstverlening”. In 2011 begon deze beweging op initiatief van Annemarie Jorritsma en David Jongen met een eerste bestuurderssymposium en de ambitie om van onderop, niet gehinderd door institutionele belemmeringen, met betrokken bestuurders en topambtenaren van gemeenten, ministeries en grote uitvoeringsorganisaties, te werken aan concrete doorbraken op weerbarstige dienstverleningsdossiers.

De opzet was simpel, deelnemers werd gevraagd naar een persoonlijke ambitie met betrekking tot een te realiseren doorbraak. Zo ontstond een verzameling doorbraakdossiers. De regelmatig te houden bestuurderssymposia dienden er toe om per dossier extra deelnemers te werven waardoor innovatieve ideeën en kleine beste praktijken voldoende draagvlak konden verwerven om uit te groeien naar succesvolle breder opgezette proeftuinen. Er was ook steeds ruimte voor het indienen van nieuwe ideeën en via mond op mond en zwaan kleef aan groeide de groep betrokkenen uit tot circa 80. Gewoon klein beginnen, al doende leren en langzaam opschalen was het devies. Tijdens de bestuurderssymposia bespraken we ook de voortgang en zochten we oplossingen voor knelpunten. Zo mogen bijvoorbeeld een aantal gemeenten nu gewoon experimenteren met thuisbezorging van paspoorten. Onlangs hielden we al weer het zevende bestuurderssymposium. De resultaten tot nu toe zijn veelbelovend.

Wat te denken bijvoorbeeld van het project waarin burgers zelf de gegevens van de WOZ aangifte kunnen wijzigen zonder alle administratieve romplomp van bezwaarprocedures. Wat te denken van het project waarin het aanvragen van bouwvergunningen aanzienlijk is vereenvoudigd. Beide projecten die de omslag van georganiseerd wantrouwen naar georganiseerd vertrouwen concreet in praktijk brengen met een groeiend aantal deelnemende gemeenten. Wat te denken van het project nationale parkeerpas, waaraan steeds meer gemeenten deelnemen? Betaald parkeren is nog nooit zo gemakkelijk geweest. Ook de leeromgevingen jeugdzorg die zijn ontstaan helpen wethouders en gemeentesecretarissen om van elkaar te leren hoe je deskundig opdrachtgever wordt. Wie meer wil weten over deze en andere doorbraakprojecten raadplege de website.

Elke keer weer was het een uitdaging of we de positieve energie konden laten blijven vloeien. Steeds weer zetten we net genoeg stappen voorwaarts om het aantrekkelijk genoeg te maken om weer een volgende bestuurdersconferentie te organiseren. Wat ook belangrijk was, was het hanteren van de “Croma methode: je moet er wel bijblijven”. Het uithoudingsvermogen van de deelnemers werd onlangs niet alleen beloond met aardige successen, maar ook met de expliciete waardering en commitment van maar liefst twee ministers van Binnenlandse Zaken. Tijdens het zevende bestuurderssymposium werd een doorbraakakkoord ondertekend met Minister Plasterk en tijdens de achtste bestuurderbijeenkomst dit najaar zal een uitvoeringsagenda worden vastgesteld met Minister Blok.

Die uitvoeringsagenda is gericht op het maken van een systeemsprong van succesvolle doorbraken op kleine schaal naar doorbraken op landelijk niveau, de logische volgende stap. Met het commitment van de regering is aan een belangrijke voorwaarde voor het maken van een systeemsprong voldaan. Dat commitment is er gekomen, omdat we gewoon zijn begonnen en hebben laten zien dat we succesvol kunnen zijn. Het kabinet begrijpt dat ze meer voortgang kan bieden door de doorbraakbeweging te omarmen dan wanneer ze eerst zelf top down in de ivoren torens van de departementen aan het beleidmaken slaat. Daarnaast blijven we op zoek naar nieuwe doorbraakideeën en nieuwe deelnemers. Iedereen is welkom zolang je zelf ook maar een concrete bijdrage levert aan een of meerdere doorbraakprojecten. De doorbraakbeweging biedt een uniek en steeds krachtiger wordend platform van sleutelspelers.

De doorbraakbeweging van bestuurders en topambtenaren krijgt ook een extra impuls door zich te verbinden met het initiatief van Slimmernetwerk “Wij publieke veranderaars”. Een “bottom up” beweging van ambtenaren en andere medewerkers in de publieke sector. Ik verwacht veel van de verbinding tussen het bottom up initiatief van bestuurders en topambtenaren met dat van medewerkers op de werkvloer.

Gewoon beginnen, van onderop, met de mensen die willen, op basis van positieve energie en de drive om verschil te maken, stapje voor stapje op weg naar systeeminnovatie. Het is niet alleen maar een wensbeeld, het is gewoon gaande. De toekomst is al onder ons.

Door: Erik Gerritsen.