cafe

De Verhalenvertellers

Het eerste Slimmernetwerk Café van het jaar opende haar deuren op 28 februari 2013 bij Kennisland in Amsterdam. Met het thema ‘What’s Your Story?’  kregen de aanwezigen de kans om hun kant van het verhaal te vertellen. Wat vind jij belangrijk voor het optekenen van een charter voor een innovatieve overheid? En wat is het urgente probleem waar jouw Doetank aan werkt? In een energieke ochtendsessie zijn de eerste verbindingen gelegd, waaruit een gedeelde visie en gezamenlijke acties voortvloeiden. De weerslag hiervan is de houtskoolschets voor de charter geworden. ’s Middags zijn de doetanks een stap verder gekomen en hebben studenten hun eerste stap gezet in de praktijk. Aan het einde van een innoverende dag werd weer duidelijk waar we het voor doen, en kunnen we ons richten op de toekomst.

Naar een nieuw charter voor de vernieuwende overheid

De online oproep voor het optekenen van een charter voor een innovatieve overheid leverde veel bijval op. Een kleine voorhoede van vernieuwers greep tijdens het café van donderdag 28 februari de kans om de handen ineen te slaan. Het gezamenlijke doel was om het veranderings- en verbeteringsproces van de overheid een stap verder te brengen.

Verzuchting
Het gesprek begon met verzuchting: ‘we hebben het heel ingewikkeld gemaakt’ om vernieuwing van binnenuit te realiseren. De vraag was meteen of we ons niet meer moeten focussen op de nieuwe rol van de overheid, gegeven de huidige dynamiek in de samenleving. De overheid is niet langer de scheidsrechter en spelbepaler, maar kan worden beschouwd als grensrechter, mediator en tuinman. De relatie met samenwerkingspartners en burgers is niet langer hiërarchisch, het speelveld is horizontaal en gelijkwaardig geworden. De vraag die op basis van deze consensus terecht gesteld werd: welke rol(wisseling) vergt dat van ambtenaren en welke professionele ruimte hoort daarbij? Hoe maak je een visie concreet en hoe vertaalt zich dat in initiatieven en activiteiten?

De vernieuwende ambtenaar en burger in beeld
Het doel van de charterbijeenkomst was om de slagkracht te vergroten voor het gezamenlijke doel van een betere overheid. We proberen dit te doen door netwerken die op dit moment al een bijdrage leveren te verbinden. Het maken van de charter is een manier om deze initiatieven te benutten en biedt een globale visie op een beter en slimmer functionerende overheid. De rode draad in de (online) gesprekken was dat goede ideeën en suggesties moeten ontstaan vanuit gezamenlijke acties, en niet door het louter op te schrijven. De aanwezige vernieuwers hebben hun verhaal en ervaring verteld en de onderlinge verbindingen gelegd. Met een oproep voor een voorlopergroep van leiders (leidende ambtenaren) bleek dat we die in het Ynnovatorsnetwerk eigenlijk al hebben, en de Doetank methodiek om samenwerking over organisaties heen te starten is de juiste. Nu is het van belang om deze gedeelde kennis zichtbaar te maken en te delen. De aanwezigen hebben aangedragen een filmpje van een Ynnovator over dit onderwerp of een grand parade van burge(r)meesters die als burger in hun eigen omgeving daadkrachtig hebben gehandeld in beeld te brengen. Kortom, het was waardevol om vernieuwers uit verschillende netwerken op deze manier bij elkaar te brengen. In dat opzicht is de eerste stap naar een charter voor een innovatieve overheid een geslaagd voorbeeld van ‘practise what you preach’.

Doetanks aan zet

Na de lunch stonden de Doetanks centraal. Het doel van het middagprogramma was om abstract te praten over de visie en doel van de Doetank en daarna te concretiseren door middel van een zogenaamd trechtermodel. Dit onderscheidt en verbindt abstracte ideeën met concrete acties. De Doetank Burgerkracht, Jong InZicht en Samenwerken in Netwerken hebben hun stand van zaken besproken. Ondertussen schoven aan elke tafel studenten aan om ‘af te kijken’. Zij vonden het interessant om op deze manier kennis te maken met de actuele discussies en om het participeren binnen een Doetank te ervaren. De opdracht is om in woord en beeld de inzichten vanuit de Doetanks kenbaar te maken. Ze worden door Sander van Haperen (docent Bestuur en Beleid aan de Universiteit van Amsterdam) uitgedaagd zich te profileren als beleidsanalist en kritische analyses te houden. Relevante vragen voor hen zijn hoe de diverse actoren in het beleidsveld met de uitdagingen en problemen omgaan waar ze voor staan, en hoe het beleidsproces kan worden ontworpen op zo’n manier, dat de beleidsproblemen worden opgelost.

Jong in zicht?
De Doetank JongInzicht sluit naadloos aan bij het idee van de studenten-afkijkers. Hugo van Doornum (Student Politicologie): “Er is echt energie om iets te veranderen, vanuit de twee jongeren aan tafel maar ook vanuit de ‘jongere ouderen’ die plaats namen aan diezelfde tafel. Er is consensus over wat er staat te gebeuren, wat mooi is om te zien. Conclusie: voor mij is er hoop als jonge ambtenaar.” Zijn medestudent staat hem bij en concludeert dat de rol van jongeren in innovatie binnen de overheid belangrijk is. “Jonge ambtenaren hebben niet de mogelijkheden die ze nodig hebben, althans ze ervaren niet dat ze de mogelijkheid hebben. Toch is er wel een enorme kracht en motivatie om dit te veranderen. We moeten een Yes, we can!-gevoel creëren. We zijn met z’n allen, we kunnen innoveren dus laten we het nu ook gewoon doen.” Ans Jansen haakt daar op in en zegt: “hoewel het gaat over jongeren, zaten ouderen ook aan tafel en dat gaf een mooie dynamiek. Je hebt de ouderen nodig om de jongeren een kans te geven. Je moet de jongeren niet alleen motiveren. Ook de ouderen moeten bereid zijn om hun plaats af te staan, ik zou dit ‘horizontaal pushen’ willen noemen.”

Naar aanleiding van het Café discussiëren we verder op LinkedIn.

Samenspel in burgerkracht
De Doetank Burgerkracht had een andere aanpak door aan het begin van de sessie een moment stilte te nemen en iedereen de kans te geven om voor zichzelf op een Post-it te schrijven wat zijn/haar visie is over de vraag wat precies bedoelt wordt met ‘burgerkracht’. Na dit moment kwam een discussie op gang met een focus op het nut van burgerparticipatie. Moet je burgerparticipatie stimuleren? Gebeurt het buiten niet al heel vaak vanzelf? Of gebeurt het juist te weinig en hebben burgers geen mogelijkheden? Paul van Tongeren reageert: “We zijn begonnen met overtuigingen. De definitie van het vraagstuk was nog niet helder genoeg. We hebben de tijd genomen om dit concreet te maken en om de probleemstelling goed te definiëren.” Toen dat helder was, hebben ze stappen vooruit kunnen zetten met het ‘hoe’. Aster van Tilburg zegt, dat een beloningssysteem helpt in het betrekken van de burger. Niet in de vorm van ingewikkelde subsidieaanvragen, maar door middel van een prijsvraag of het inzetten van de gemeente als verdubbelaar van het door de burgers opgehaalde bedrag.

Discussieer mee over dit vraagstuk op LinkedIn.

Het voordeel van luisteren
Naast het bespreken van ‘het probleem’, zijn concrete casussen naar voren gekomen. In de Doetank Samenwerken in Netwerken heeft een deelnemer zelfs een concrete hulpvraag meegekregen. In zijn wijk wordt de samenleving verbeterd met behulp van het aanleggen van groen. Dit moet niet gedaan worden door het louter aanleggen van meters groen, maar door te vragen aan de burger wat bij hem leeft. Wat zou jij doen om de wijk te verbeteren? En wat zou jij vertellen over jouw buurt? Door de vraag open te houden, kom je erachter wat het belang is van de burger. Maike Popma van KING Gemeenten maakt dit concreet door te streven naar een open dialoog zonder oordeel. Zij is van mening dat we het voordeel van luisteren moeten benadrukken.

Heb jij een goede vraag? Deel deze met ons op LinkedIn.

Klussen bij een ander
Naast de bestaande Doetanks, is een aantal mensen, op initiatief van Davied van Berlo, rond de tafel gaan zitten om te praten over arbeidsmobiliteit. Het probleem wat hier geïndiceerd werd is het feit, dat ondernemende ambtenaren vaak ambitieus zijn en eens een keer iets anders willen proberen of ervaring op willen doen in een andere sector. Echter, zij worden hierin belemmerd door hun werkgevers, omdat de zekerheid op terugkeer naar de huidige functie niet gegarandeerd kan worden en daarmee hun zekerheid op inkomen. Volgens Davied van Berlo zijn de eerste stappen opgeschreven, is er een ontwerp, en zijn ze van plan om door te gaan met dit onderwerp. Arjan van Unnink, voor het eerst op een Slimmernetwerk Café, ziet vanuit zijn ervaring in het bedrijfsleven veel mogelijkheden. Wellicht is een nieuwe Doetank geboren.

Als je goede ideeën of suggesties hebt, laat je stem horen op LinkedIn.

Een innoverende dag

Conclusie van de dag is dat de gezamenlijke visie die we hebben in het verbeteren van de overheid perspectieven biedt voor innovatieve ontwikkelingen. Out of the box denken, de dialoog aan gaan tussen verschillende disciplines en studenten laten af kijken als stok achter de deur. Een innoverende dag, waar eenieder zijn/haar slag uit kan slaan om innovatie te stimuleren!