nieuws

Interview Davied van Berlo over de toekomst van de overheid met Erik Gerritsen, voormalig gemeentesecretaris van Amsterdam en momenteel bestuursvoorzitter bij Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam.

De dienstverlening van de overheid is te veel georganiseerd van boven naar beneden. Die denkwereld moet worden omgekeerd. Burgers moeten in hun kracht worden gezet zodat ze zichzelf beter kunnen helpen. En intern moet de professional aan zet komen door te gaan werken in zelfsturende teams en leernetwerken. Zo sluit je aan op de energie van mensen. Vanuit de organisatie vraagt dat om goede bestuurlijke afspraken, maar verder zullen er minder managers en beleidsmedewerkers nodig zijn. 

Eigen kracht

95% van de problemen waar overheden voor staan zijn simpele problemen en die lossen ze prima op. Hoe kan de overheid echter bijdragen aan het oplossen van ongetemde problemen? Inhoudelijk ingewikkeld, vaak normatief controversieel en met heel veel spelers, waarbij niemand de baas is maar iedereen nodig om het probleem op te lossen. Bijvoorbeeld: multiprobleemgezinnen in de jeugdzorg.

Dat begint bij het gezin zelf. We moeten burgers weer in hun kracht zetten en proberen de energie bij die gezinnen en de netwerken daaromheen aan te boren. Het begint bij concreet en lokaal, bij de ervaring, bij individuele mensen en bij de betrokken professionals. Mensen moeten uit die systeemdwang. Zowel ambtenaren als burgers worden nog te weinig gestimuleerd om zelf hun problemen op te lossen.

De essentie is dat de logica van de leefwereld en de uitvoering boven de logica van de systeemwereld en het beleid moet staan. Er is altijd een spanning tussen die werelden, alleen de dominantie moet andersom. Het gaat om uitvoeringsgericht werken: dat de logica van mensen centraal staat bij het oplossen van problemen. Of je nou een disfunctionele familie of een disfunctionele overheid gezond wil maken, in beide gevallen is systeemtherapie nodig.